Beluister dit artikel in audio 🔈
Houd je van een tochtje op het water, maar snap je soms niets van wat er aan boord gezegd wordt? Begrijpelijk. Want op een boot heet niets meer gewoon links, rechts of voor. Daar heet alles ineens bakboord, stuurboord of boeg. Toch is het belangrijk om die scheepstermen te kennen. Niet alleen omdat je ze tegenkomt op het examen voor je vaarbewijs, maar ook omdat je ze nodig hebt om veilig te kunnen varen. In dit artikel zetten we de belangrijkste scheepstermen voor je op een rij. Helemaal overzichtelijk per thema!
Scheepstermen aan boord
Laten we beginnen met de basis: de onderdelen van het schip zelf.
Boeg: voorkant van het schip.
Hek: achterkant van het schip.
Bakboord: linkerkant van het schip (vanaf de stuurpositie naar voren kijkend).
Stuurboord: rechterkant van het schip (vanaf de stuurpositie naar voren kijkend).
Kajuit: binnenruimte van de boot.
Kuip: verlaagde zitruimte op het dek.
Gangboord: looppad aan de zijkant van het schip.
Kombuis: keuken aan boord.
Stuurhut: de plaats waar het schip wordt bestuurd.
Scheepstermen bij vast- of losmaken
Ga je aanleggen of vertrekken? Dan komen deze termen van pas.
Afmeren: je boot vastmaken aan de kade of steiger.
Ontmeren: losmaken van de boot om te vertrekken.
Tros: dikke lijn om de boot vast te leggen.
Landvast: lijn waarmee je de boot aan de wal vastmaakt.
Meerpaal: paal op de kade of in het water om aan vast te maken.
Spring: lijn die voorkomt dat de boot naar voren of achteren beweegt.
Lijzijde: kant van de boot die uit de wind ligt.
Loefzijde: kant van de boot waar de wind op staat.
Scheepstermen tijdens het varen
Tijdens het varen draait het om koers houden, uitwijken en navigeren. Deze termen kom je tegen:
Koers: de richting waarin je vaart.
Roer: besturing van het schip.
Diepgang: hoe diep het schip in het water ligt.
Navigeren: het bepalen van je positie en route.
Vaargeul: deel van het vaarwater dat bestemd is voor scheepvaart.
Dode hoek: gebied rondom de boot dat je niet kunt zien.
Stuurboord uit: naar rechts sturen.
Bakboord uit: naar links sturen.
Man overboord: alarmroep wanneer iemand overboord is gevallen.
Scheepstermen over getijden
Vaar je op water met eb en vloed? Dan moet je weten hoe het zit met de getijden.
Eb: het water daalt, het wordt laagwater.
Vloed: het water stijgt, hoogwater komt eraan.
Springtij: groot verschil tussen hoog- en laagwater.
Doodtij: klein verschil tussen hoog- en laagwater.
Verval: hoogteverschil tussen hoogwater en laagwater.
Kentering: moment waarop het tij van richting verandert.
Rechteroever: rechterkant van de rivier als je met de stroom meevaart.
Linkeroever: linkerkant van de rivier als je met de stroom meevaart.
Getijdenkalender: overzicht van de tijden van eb en vloed.
Scheepstermen over handelingen
Van afvaren tot bunkeren: deze termen beschrijven wat je allemaal doet op een boot.
Ankeren: de boot stilleggen met een anker.
Bunkeren: het innemen van brandstof of drinkwater.
Peilen: het meten van de waterdiepte.
Uitwijken: van koers veranderen om een aanvaring te voorkomen.
Laveren: zigzaggend tegen de wind in varen (vooral bij zeilen).
Oploeven: de boeg naar de wind toe draaien.
Afvallen: de boeg van de wind afdraaien.
Koppelen: twee boten aan elkaar vastmaken.
Hijssein: sein waarmee je laat zien dat je gaat hijsen.
Voorbereid je vaarbewijs halen
Als je deze termen kent, ben je al een heel eind op weg. Ze zijn de basiskennis om je vaarbewijs te kunnen halen, en je komt ze gegarandeerd tegen in het theorie-examen.
Wil je goed voorbereid het water op? Oefen dan met onze videotheoriecursus voor je vaarbewijs 1!
